Higiena okolic intymnych kobiet to bardzo ważny element codziennej pielęgnacji całego ciała. Nasze ciało tworzy jednorodną całość i należy dbać o nie kompleksowo. Aby odpowiednio chronić okolice intymne ważna jest prawidłowa pielęgnacja z wykorzystaniem odpowiedniej jakości produktów do higieny intymnej.
Z artykułu dowiesz się:
- Co to są produkty kosmetyczne i jaka jest ich rola?
- Jak zbudowane są zewnętrzne żeńskie narządy płciowe?
- Czy dolegliwości ze strony okolic intymnych mogą być wynikiem złej higieny?
- Jakie funkcje pełni woda w higienie intymnej?
- Jakie są rekomendacje co do prawidłowej higieny okolic intymnych?
- Dlaczego stosowanie odpowiednich żeli do higieny intymnej jest korzystne?
Co to są produkty kosmetyczne i jaka jest ich rola?
Temat stosowania bądź też niestosowania środków do higieny intymnej budzi spore kontrowersje. Jedni zalecają używania płynów/żeli do higieny intymnej, inni zalecają mycie samą wodą, a jeszcze inni polecają szare mydło lub płyn/żel, który stosuje się do mycia całego ciała.
Aby właściwie zagłębić się i zrozumieć ten temat, warto zacząć od zrozumienia definicji kosmetyków. Zgodnie z Artykułem 2 ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych: „produkt kosmetyczny oznacza każdą substancję lub mieszaninę przeznaczoną do kontaktu z zewnętrznymi częściami ciała ludzkiego (naskórkiem, owłosieniem, paznokciami, wargami oraz zewnętrznymi narządami płciowymi) lub z zębami oraz błonami śluzowymi jamy ustnej, którego wyłącznym lub głównym celem jest utrzymywanie ich w czystości, perfumowanie, zmiana ich wyglądu, ochrona, utrzymywanie w dobrej kondycji lub korygowanie zapachu ciała”.
Warto mieć zatem świadomość, że środki do higieny intymnej przeznaczone są do stosowania na zewnętrzne narządy płciowe, a nie wewnętrzne. Mają one za zadanie utrzymanie okolic intymnych w czystości i ich ochronę. Nie nadają się natomiast do stosowania wewnętrznego, na wewnętrzne narządy płciowe. Nie pełnią także funkcjileczniczej w stanach chorobowych.
Jak zbudowane są zewnętrzne żeńskie narządy płciowe?
Często przy temacie konieczności bądź też braku potrzeby stosowania środków do higieny intymnej pojawia się temat pochwy (waginy), jej zdolności do „samooczyszczania się” i pH. Aby przekonać się do zasadności stosowania odpowiedniej jakości środków do higieny intymnej należy rozgraniczyć narządy płciowe zewnętrzne od wewnętrznych.
Narządy płciowe żeńskie dzieli się na zewnętrzne i wewnętrzne. W skład zewnętrznych narządów płciowych wchodzi: wzgórek łonowy, wargi sromowe większe, przedsionek pochwy, wargi sromowe mniejsze, łechtaczka, gruczoły przedsionkowe większe (gruczoły Bartholina), błona dziewicza. Wygląd żeńskich narządów płciowych zewnętrznych został zobrazowany na rysunku poniżej. Wewnętrzne narządy płciowe to natomiast: pochwa, macica, jajowody i jajniki.
Wygląd żeńskich narządów płciowych zewnętrznych (źródło: https://zdrowie.med.pl/anatomia/anatomia-ukladu-rozrodczego/)
A zatem mówiąc o środkach do higieny intymnej należy pamiętać, że chodzi o kompleksową pielęgnację tylko zewnętrznych okolic intymnych, w tym także odbytu, a nie pochwy, która jest wewnętrznym żeńskim narządem płciowym.
Czy dolegliwości ze strony okolic intymnych mogą być wynikiem złej higieny?
Ból, świąd i pieczenie okolic intymnych, to przykre dolegliwości występujące u kobiet w każdym wieku. Są one nieprzyjemne i powodują duży dyskomfort w codziennym funkcjonowaniu. Istnieje wiele potencjalnych przyczyn, które mogą być ich źródłem. Jak podają badania najczęstszymi czynnikami etiologicznymi są jednak bakterie (22-50%) i grzyby (17-39%).
Naturalna mikrobiota okolic intymnych jest pierwszą linią obrony przed zakażeniami, dlatego bardzo ważne jest dbanie o jej prawidłowy stan. Zachowanie fizjologicznego pH okolic intymnych sprzyja rozwojowi prawidłowego mikrobiomu, który może skutecznie konkurować z patogenami.
Utrzymanie właściwego pH okolic intymnych jest niezwykle ważne dla zachowania prawidłowej higieny, a także uniknięcia zakażeń bakteryjnych i grzybiczych. Wartość pH zewnętrznych okolic intymnych wynosi ok. 4.5-5.5, natomiast pH pochwy waha się w przedziale od 3.6 do 4.5. Poprzez bardzo częste mycie okolic intymnych można doprowadzić do wyjałowienia mikrobiomu okolic intymnych, z kolei niedostateczna higiena może powodować rozwój infekcji.
Środki do higieny intymnej powinny odznaczać się składem najwyższej jakości, takim by spełniać funkcję blokera dla patogenów. Przy czym „bloker” taki nie może być mikrobiologiczny, a jedynie biologicznie aktywny. Chodzi o to, żeby środki do higieny intymnej nie zaburzały naturalnego mikrobiomu okolic intymnych, ani go nie wyjaławiały. Nie mogą one działać antyseptycznie. Produkty do higieny intymnej odpowiedniej jakości będą natomiast wspierały naturalny mikrobiom, dzięki czemu będzie mógł on skutecznie pełnić swoje funkcje ochronne przed patogenami. Dodatkowo także, dzięki obecności składników biologicznie aktywnych będą one działały wspomagająco na skórę okolic intymnych.
To czego powinniśmy unikać to:
✓ braku codziennej pielęgnacji okolic intymnych,
✓ nieprawidłowej, nadmiernej higieny okolic intymnych, tzn.:
o mycia okolic intymnych kilka razy w ciągu dnia,
o stosowania irygacji,
o stosowania preparatów do higieny intymnej o nieodpowiedniej jakości
(zawierających składniki niszczące naturalny mikrobiom okolic intymnych),
o stosowaniaśrodkówdohigienyintymnejniezgodniezichprzeznaczeniem,czyli
np. do mycia wewnętrznych narządów płciowych.
Jakie funkcje pełni woda w higienie intymnej?
Woda jest najbardziej rozpowszechnionym rozpuszczalnikiem, a także jednym z głównych składników kosmetyków. Woda jest także niezbędna w pielęgnacji okolic intymnych, w celu spłukania środka myjącego. O właściwościach wody jako rozpuszczalnika decyduje jej budowa. Związki, które chętnie rozpuszczają się w wodzie to substancje hydrofilowe, a te które środowiska wodnego nie lubią to związki hydrofobowe.
Woda jest bardzo ważnym składnikiem w pielęgnacji okolic intymnych, jednak sama w sobie nie wykazuje właściwości myjących. Jako cząsteczka polarna nie zmywa chociażby substancji lipofilowych (hydrofobowych), do których można zaliczyć np. sebum. Należy także pamiętać, że okolice intymne, to nie tylko ujście pochwy, ale także odbyt. To wspólne przestrzenie narażone na pot zawierający różne związki organiczne, w tym także toksyny. Ponadto w kale znajdują się m.in. niestrawione resztki pokarmu i bakterie kałowe, z którymi niekoniecznie poradzi sobie sama woda. Dlatego właściwa higiena wrażliwych i delikatnych okolic intymnych jest tak bardzo ważna.
Przy tym ważne jest zarówno to czym myjemy okolice intymne jak i w jaki sposób to robimy. Tak jak mamy określony schemat postępowania w przypadku właściwego i skutecznego mycia rąk (mycie przez ok. 30 sekund wodą z mydłem) tak samo o okolice intymne powinniśmy dbać w odpowiedni sposób.
Oto klika podstawowych kroków w zapewnieniu prawidłowej higieny okolic intymnych:
✓ codzienna, delikatna pielęgnacja,
✓ mycie w miarę normalnej pozycji – bez konieczności silnego rozchylania nóg (bezirygacji i docierania do wewnętrznych narządów płciowych),
✓ mycie 2 oddzielnymi ruchami: 1. – do spoidła tylnego przed odbytem, 2. – osobne mycie odbytu ręką od tyłu,
✓poprzez stosowanie odpowiednich środków myjących, wspierających naturalny mikrobiom okolic intymnych, a nie go zaburzających.
Jakie są rekomendacje co do prawidłowej higieny okolic intymnych?
W Internecie dostępnych jest bardzo dużo, często sprzecznych, opinii nt. pielęgnacji okolic intymnych. Wśród różnych specjalistów i lekarzy możemy znaleźć odmienne jej zalecenia, w tym takie jak stosowanie:
✓ płynów/żeli do higieny intymnej,
✓ samej wody,
✓ szarego mydła,
✓ płynów/żeli, które stosuje się do mycia całego ciała.
Niechęć i negatywne przekonanie co do stosowania produktów dedykowanych, do higieny okolic intymnych może często wynikać z mnogości produktów dostępnych na rynku, których skład często pozostawia wiele do życzenia. Fakt ten, może budzić i utrwalać przekonanie o niewłaściwej (zbyt mocnej i zbyt ingerencyjnej) pielęgnacji okolic intymnych z użycie mniej odpowiednich środków do higieny intymnej.
Liczne badania naukowe potwierdzają jednak zasadność stosowania środków dedykowanych do higieny intymnej. Ważne jest jednak wybranie odpowiednich środków i właściwe ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem – delikatne mycie, tylko zewnętrznych okolic intymnych.
Ying Chen i in. (2017) w swoim artykule piszą: „Poparte międzynarodowymi wytycznymi, codzienne delikatne oczyszczanie sromu jest ważnym aspektem higieny kobiecej i ogólnego zdrowia intymnego”. Autorzy podkreślają także, że bardzo ważny jest wybór odpowiedniego środka, który będzie działał korzystnie na organizm kobiety, bez negatywnego wpływu na naturalny mikrobiom okolic intymnych.
Filippo Murina i in. (2020) w randomizowanych badaniach ocenili wpływ środków do higieny intymnej na skórę sromu podczas codziennego stosowania, porównując produkty do pielęgnacji intymnej. Wyniki badań wykazały wysoką skuteczność pod względem bezpieczeństwa i tolerancji na skórze sromu badanych środków do higieny intymnej.
Alaa Daher i in. (2022) w swoim artykule piszą: „każda intymna praktyka kobieca, która zmienia pH pochwy, uszkadza nabłonek pochwy lub stosowanie niehigienicznych produktów menstruacyjnych i niehigieniczne praktyki mycia, może zwiększać ryzyko infekcji dróg rodnych”.
Dlaczego stosowanie odpowiednich żeli do higieny intymnej jest korzystne?
Stosując nieodpowiedni produkt do higieny intymnej można sobie bardziej zaszkodzić niż pomóc. Niestety nie każdy preparat do mycia okolic intymnych ma pożądany skład. Jednak odpowiedni produkt umożliwi utrzymanie właściwego poziomu higieny miejsc intymnych.
Z kosmetykami jest jak z żywnością, należy czytać składy na etykiecie.
Ważne jest dobranie takiego produktu do higieny intymnej, który zapewni korzyści stosowania bez negatywnego wpływu na naturalny mikrobiom okolic intymnych.
Niewątpliwie, dobrym wyborem są żele do higieny intymnej z biofermentem marki Shelee, zawierające 99,3% składników naturalnych, będące całkowitą nowością na rynku kosmetyków. To produkty, które powstały w odpowiedzi na aktualne potrzeby konsumenta. Ich unikalnym składnikiem są biofermenty.
Biofermenty to samodzielnie przygotowywane surowce kosmetyczne, które powstają w ściśle kontrolowanych warunkach, podczas fermentacji składników roślinnych przy udziale mikroorganizmów probiotycznych. Są one bogate w składniki aktywne pochodzące z roślin i postbiotyki, czyli biofunkcjonalne i bioaktywne metabolity zewnątrzkomórkowe mikroorganizmów probiotycznych (m.in. kwasy organiczne, antyoksydanty).
Dodatkowo proces fermentacji mikrobiologicznej minimalizuje potencjał drażniący i jest źródłem zupełnie nowych, bioaktywnych związków, które niezwykle korzystnie wpływają na skórę okolic intymnych.
Żele do higieny intymnej z biofermentem marki Shelee oprócz funkcji myjącej (łagodne, naturalne substancje myjące) działają także wspomagająco: przeciwzapalnie, osłaniająco, nawilżająco oraz wykazują działanie antyoksydacyjne opóźniając procesy starzenia się skóry. Wspierają także odbudowę mikrobiomu skóry i przywracanie fizjologicznego pH.
Wartości pH żeli do higieny intymnej marki Shelee to:
- Naturalny Żel do higieny intymnej z biofermentem – do codziennej pielęgnacji: 4.5–4.8
- Naturalny Żel do higieny intymnej z biofermentem – intensywnie nawilżający: 4.4–4.8
- Specjalistyczny Żel do higieny intymnej z biofermentem – przyspieszający procesy regeneracyjne: 4.3–4.7
Żele do higieny intymnej z biofermentem marki Shelee są przetestowane dermatologicznie, nie zawierają kompozycji zapachowych i barwników. Badania dermatologiczne oraz aplikacyjne zostały przeprowadzone pod kontrolą lekarza ginekologa.
Więcej informacji o składnikach żeli do higieny intymnej z biofermentem marki Shelee dostępnych jest na: https://shelee.pl/kategoria-produktu/kosmetyki-do-ciala/
Reasumując:
Woda jest niezwykle ważna jako składnik kosmetyków, a także jako substancja spłukująca środek myjący. Jednak zastosowanie samej wody w pielęgnacji okolic intymnych może nie być wystarczające. Woda bez wątpliwości odświeża, ale nie posiada właściwości myjących wymaganych przy skutecznej higienie okolic intymnych.
Zarówno brak higieny jak i nieprawidłowa i nadmierna higiena miejsc intymnych prowadzi do zaburzeń i może być przyczyną uciążliwej infekcji.
dr inż. Dorota Samul – Ekspert w ocenie analizy ryzyka mikrobilogicznego i bezpieczeństwa
produktu i bezpieczeństwa produktu.
